COVID-19: Mörg mál í deiglunni hjá BÍ

Viðbragðsteymi Bændasamtakanna hefur fundað tvisvar í þessari viku vegna COVID-19 faraldursins. Mörg mál eru í vinnslu og nýjar upplýsingar berast dag frá degi. Sem dæmi er rætt um viðbrögð við afurðatjóni og vinnutapi, afleysingaþjónustu, áhrif sóttkvíar á starfsemi bænda og matvælafyrirtækja, flutninga, fóður-, lyfja- og áburðarbirgðir og breyttar aðstæður á vinnumarkaði.

Þau atriði sem eru í vinnslu hjá Bændasamtökunum og aðildarfélögum þeirra þessa dagana eru:

Afleysingaþjónusta

Búnaðarsambönd og BÍ hafa tekið höndum saman um að koma á fót afleysingaþjónustu fyrir bændur ef veikindi vegna veirunnar hamla búrekstri. Auglýst verður eftir fólki sem er tilbúið að sinna afleysingastörfum. Fókusinn er settur á einyrkja og minni bú en ekki stærri bú eða sérhæfðari störf. Auglýsing mun birtast í næsta Bændablaði sem kemur út í vikunni. Þjónustan verður kynnt nánar þegar fjöldi afleysingafólks liggur fyrir. Þau sem geta lagt sitt af mörkum geta sent tölvupóst í netfangið afleysing@bondi.is

Afurðatjón

Hópurinn telur nauðsynlegt að hefja sem fyrst skráningu á mögulegu afurðatjóni og vinnutapi sem hlýst af COVID-19. BÍ eru í samskiptum við sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytið til að ýta þessu máli áfram.

Starfsemi afurðastöðva og annarra matvælafyrirtækja

Óvissa hefur verið uppi um það hvað gerist þegar og ef starfsfólk afurðastöðva eða annarra matvælafyrirtækja veikist. Unnið er að því að fá nánari svör frá þar til bærum yfirvöldum. Almennt virðast viðbragðsáætlanir fyrirtækja vel unnar og skýrar. Fjölmörg fyrirtæki hafa hólfað starfsemi sína niður og æ fleiri starfsmenn, sem það geta, vinna heiman frá sér. Víða er heimsóknabann í fyrirtæki eða umferð utanaðkomandi aðila lágmörkuð.

Vefsíða um COVID-19 á bondi.is

Á bondi.is er búið að setja upp upplýsingasíðu þar sem safnað er saman tenglum, fréttum o.fl. Sjá hér. Hlaðvarpsviðtal Bændablaðsins við Snorra Sigurðsson í Kína þar sem hann fer yfir reynsluna af baráttunni við COVID-19 fór í loftið á bbl.is á mánudag. Sjá hér.

Vinnumarkaðsmál

Fyrirkomulag á vinnustöðum er víða með öðru sniði vegna veirunnar. Álitamál eru uppi um nokkur atriði sem varða kjaramál og önnur réttindi starfsfólks. BÍ hafa sett sig í samband við Vinnumálastofnun og helstu stéttarfélög til þess að tryggja hnökralausa starfsemi. Við fylgjumst jafnframt með frumvarpi félagsmálaráðherra um greiðslu hlutaatvinnuleysisbóta vegna lægra starfshlutfalls og frumvarpi um framlög ríkisins vegna launagreiðslna fyrirtækja til starfsmanna sem eru í sóttkví. Mikilvægt er að aðgerðir stjórnvalda í þessum efnum gagnist bændum eins og öðrum.

Fóðurbirgðir, áburður, sáðvara, lyf o.fl.

Hópurinn ræddi um kortlagningu fóðurbirgða í landinu og um önnur aðföng sem koma með flugi og skipleiðis. Haft var samband við skipafélög sem fullyrða að engar breytingar séu áætlaðar á skipaferðum. Upplýsingar frá fóðurfyrirtækjum, áburðarinnflytjendum og yfirvöldum benda til að það þurfi ekki að hafa áhyggjur af skorti á aðföngum, s.s. á kjarnfóðri eða áburði.

Ferðaþjónustan verður fyrir höggi

Í sumum greinum landbúnaðarins finnum við strax harkalega fyrir áhrifum COVID-19. Þetta á sérstaklega við um ferðaþjónustubændur. Afbókanir á gistingu eru töluverðar og velta á veitingastöðum hefur minnkað. Það er dýrmætt að ferðamenn flytji bókanir sínar í stað þess að draga þær til baka. Áhersla verður lögð á að hvetja almenning til ferðalaga innanlands á komandi sumri.

Viðburðir bænda – aðalfundir og skemmtanir

Á bondi.is er yfirlit um aðalfundi félaga sem eru fram undan í hefðbundnu árferði. Allmargir hafa frestað fundum og í ljósi samkomubanns er búið að fella niður viðburði eins og árshátíð Landssamtaka sauðfjárbænda og Landssambands kúabænda. Bændur og aðrir eru hvattir til að nota fjarfundabúnað eins og kostur er.

Reglulegir fundir um stöðu mála

Viðbragðsteymið fundar daglega en eins og áður segir geta hlutir breyst dag frá degi. Höfuðáhersla er lögð á að gæta hagsmuna félagsmanna í þessu óvenjulega ástandi. BÍ er í beinum samskiptum við ráðuneyti landbúnaðarmála í tengslum við kórónuveirufárið.

Það er viðbúið að eftirspurn eftir framleiðsluvörum bænda breytist og það er mikilvægt að finna leiðir til að milda áhrifin af breyttu umhverfi eins og hægt er. Efnahagsleg áhrif af COVID-19 eru enn sem komið er óljós en nauðsynlegt er að velta upp öllum mögulegum og ómögulegum sviðsmyndum.

Ábendingar eða óskir um að teymið ræði ákveðin mál eða setji á dagskrá má gjarnan senda í netfangið tb@bondi.is

Sem fyrr þá mæla Bændasamtökin með því að félagsmenn fylgist náið með upplýsingum um COVID-19 á vefjum almannavarna og landlæknis. Allar almennar leiðbeiningar er að finna á vefnum covid.is. Á vef Bændasamtakanna, www.bondi.is, eru margskonar upplýsingar sem beinast að bændum og öðrum matvælaframleiðendum.

Viðbragðsteymi Bændasamtaka Íslands:

Gunnar Þorgeirsson, BÍ, gunnar@bondi.is
Jón Magnús Jónsson, FK, reykjabuid@kalkunn.is
Katrín María Andrésdóttir, SG, kma@gardyrkja.is
Margrét Gísladóttir, LK, margret@naut.is
Sigurður Eyþórsson, BÍ, sigey@bondi.is
Sölvi Arnarsson, FFB, solvi@efstidalur.is
Tjörvi Bjarnason, BÍ, tjorvi@bondi.is

Undirbúningur vegna afleysingaþjónustu:

Guðbjörg Jónsdóttir, BÍ, gj@bondi.is

Almennum spurningum er varðar kórónuveiruna og landbúnað er svarað í gegnum netfangið bondi@bondi.is